Data Recovery بازیابی اطلاعات کامپیوتری : زندگی امروزه ما با دستگاههای دیجیتال گره خورده است که همه این دستگاهها نیز پیوند بسیار تنگاتنگی با مبحث حافظه دارند چرا که همه اطلاعاتی که ما در این دستگاهها ذخیره سازی و استفاده میکنیم در حافظه ذخیره و بازیابی میشود و با توجه به میزان ظرفیت بالای حافظه های
Data Recovery بازیابی اطلاعات کامپیوتری : زندگی امروزه ما با دستگاههای دیجیتال گره خورده است که همه این دستگاهها نیز پیوند بسیار تنگاتنگی با مبحث حافظه دارند چرا که همه اطلاعاتی که ما در این دستگاهها ذخیره سازی و استفاده میکنیم در حافظه ذخیره و بازیابی میشود و با توجه به میزان ظرفیت بالای حافظه های موجود در بازار بسیاری از افراد دیگر لزومی برای تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات موجود خود بر روی حافظه های دستگاههای دیجیتالی نمی بیند ولی مسئله اینجاست در صورتیکه اتفاقی رخ داده و اطلاعات از روی حافظه موجود از بین برود آن موقع چه باید کرد ؟
در این مقاله به تشریح تخصصی بازیابی اطلاعات و در بخش های بعدی به معرفیابزارها و راهکارهای موثر در این زمینه خواهیم پرداخت اجازه بدهید قبل از شروع مقاله نگاهی داشته باشیم به ساختمان داده و نحوه ذخیره سازی اطلاعات در حافظه :
همانطور که در شکل بالا مشاهده میکنید فضای حافظه های کامپیوتری از بیت که کوچکترین واحد حافظه میباشد شروع سپس بایت سپس سکتور و سپس به کلاسترها تبدیل میشوند تمامی اطلاعات از قبیل موسیقی , عکس , فیلم به صورت صفر و یک بر روی حافظه های کامپیوتری ذخیره میشوند و از این رو بیت که کوچکترین واحد حافظه میباشد تنها میتواند عدد صفر و یا یک را در درون خود ذخیره نماید .برای مثال 8 بیت معادل 1 بایت , 1024 بایت معادل یک کیلو بایت , 1025 کیلو بایت معادل 1 مگابایت و 1024 مگابایت معادل 1 گیگابایت و 1024 گیگابایت معادل 1 ترابایت میباشد .چنانچه مشاهده کنید این واحدهای حافظه با در کنار هم نشستن میتوانند گروه و دسته های مشخصی از حجم را ایجاد کنند که در اینجا بعد از پیوستن به هم باعث ایجاد سکتور و کلاسترها میشوند , کلاستورها نسبت به حافظه های مختلف میتواند تغییر کند و هدف اصلی این سکتورها و تقسیم بندی و گروه سازی بخش های مختلف تسهیل مدیریت حافظه و افزایش سرعت دسترسی میباشد بطوریکه برای مثال اگر کلاستر بندی انجام نشود شبیه این است که شما در یک کتابخانه بزرگ به دنبال کتابی هستید که معلوم نیست در کدام قفسه قرار دارد ایا با این حال یافتن این کتاب برای شما اسان خواهد بود ؟ خیر ولی در صورتی که تمامی کتابها در قفسه ها بصورت منظم چیده و شماره گذاری شده باشند دیگر برای یافتن یک کتاب نیازی به جستجوی همه کتابخانه نخواهد بود در مورد کلاستر بندی حافظه ها نیز این موضوع صادق است چرا که با کلاستر بندی حافظه سرعت دسترسی به اطلاعات بسیار سریعتر خواهد بود و برای یافتن اطلاعات خاصی نیاز به تلف کردن زمان و جستجوی همه حافظه نمیباشد .شکل زیر ساختار کلی حافظه های امروزی رو نشان میدهد
بخش اولی حافظه بوت سکتور میباشد که فرمت و ساختار هارد را در خود ذخیره میکند همانطور که میدانید حافظه های امروزی میتوانند به صورت های FAT , NTFS ,FAT32 فرمت شوند که این ساختار بندی در بخش بوت سکتور نگهداری میشوند بخش دوم حافظه ایندکس میباشد که در این مکان تمامی اطلاعات مربوط به فایل ها و پوشه های موجود بر روی حافظه نگهداری میشود و در بخش سوم بخش دیتا خود اطلاعات در این قسمت ذحیره میشود که خود این بخش نیز همانطور که در بالا ذکر شد به سکتور ها و کلاستر ها تقسیم بندی شده و برای ذخیره سازی اطلاعات اماده میشوند .زمانی که اطلاعات شما بر روی حافظه حذف میشود در واقع اصل اطلاعات ذخیره شده بر روی بخش دیتا دست نخورده باقی می ماند و فقط ادرس این اطلاعات که نشان دهنده محل کلاستر ان میباشد از بخش ایندکس حذف میشود در حالیکه تمامی اطلاعات بصورت دست نخورده بر روی بخش دیتا باقی مانده است .حال باید ببینیم در صورت حذف این اطلاعات چه راهکار ها و ابزارهایی به ما کمک خواهند کرد تا اطلاعات را هر چه بیشتر و سالم تر بازیابی نماییم .
برای درک بهتر این مطلب بایستی ابتدا به این مقوله بپرداریم که فایلها برای ذخیره شدن باید از اول یک کلاستر شروع به ذخیره سازی شوند و در صورتیکه حجم فایلی از یک کلاستر بیشتر باشد ادامه ان در کلاسترهای بعدی ذخیره و از طریق cluster chain تمامی کلاسترهایی که فایل مد نظر در انها ذخیره سازی شده است به همدیگر متصل میشوند
حال مورد مهمی که در کلاسترها وجود دارد که بسیار در بحث بازیابیی نیز موثر است Fragment بودن و یا نبودن کلاستر ها میباشند چرا که در صورت Fragment بودن کلاسترها سرعت بازیابی اطلاعات بسیار بالا خواهد بود برای درک بهتر مطلب فرض کنید کتابی میخوانید که همه صفحات ان شماره گذاری شده اند اما بصورت مرتب پشت سرهم قرارداده نشده اند با این حال که شما شماره صفحه بعدی را میدانید اما برای پیدا کردن ان باید زمان زیادی تلف کنید به این حالت non- Fragment اطلاق میشود ولی درحالیکه اگر این صفحات شماره دار بصورت مرتب پشت سرهم قرار بگیرند شما با سرعت بالایی به مطالعه کتاب خواهید پرداخت .
تفاوت Fragment بودن و یا نبودن کلاسترها در حافظه بدین معنی بود ه و نقش بسزایی در بازیابی اطلاعات دارد . مطلبی که در بالا اشاره شد مقدمه ای بود بر درک ساختار حافظه حال در ادامه به دو روش اصلی بازیابی اطلاعات و نحوه عملکرد آنها خواهیم پرداخت
روش Undelete scan & Recovery
همانطور که در بالا ذکر شد زمانی که فایلی در سیستم شما حذف میشود در واقع اصل اطلاعات باقی مانده است و فقط ادرس و محل کلاستری که این اطلاعات ذخیره شده است از روی ایندکس حذف میشود در این روش ابتدا فایل هایی که در ایندکس به عنوان فایل های حذف علامت گذاری شده اند یافت میشود و از طریق این اطلاعات ابزارهای بازیابی اطلاعات میتوانند محل دقیق ذخیره شدن اطلاعات را کشف و اقدام به ترمیم ان نمایند این روش دارای مزایایی از قبیل سرعت بالا میباشد ولی صرفا قادر به بازیابی اطلاعاتی میباشد که از طریق حذف شدن از روی سیستم پاک شده باشند .این روش برای زمانی موثر میباشد که بصورت تصادفی یا اشتباهی اطلاعاتی را از روی سیستم خود حذف کرده باشید .
روش Low scan & Recovery
اگر از مبحث کلاستر ها بگذریم که فایل ها ازابتدای کلاسترها شروع به ذخیره سازی میشوند در این روش به کلاسترها اتکا نشده و به امضایی که فایل مدنظر از خود به جا میگذارد اتکا خواهد شد برای مثال همه فایل های ما امضای مخصوصی به خود دارند که با یافتن این امضا میتوان اطلاعات مربوط به ان فایل را استخراج کرد ولی این روش بسیار کند بوده و زمان زیادی برای بازیابیی تلف میکند چرا که در این روش سیستم به کلاستر ها نگاه نکرده و بایت به بایت اطلاعات را جستجو خواهد کرد تا به امضای هر فایل برسد .
ابزارها و راهکاری موثر برای نتیجه گیری هر چه بهتر از بازیابی
برای اینکه بتوانید در بازیابی اطلاعات بهترین نتیجه را بگیرید به چند نکته باید توجه داشته باشید
- بعد از لحظه ای که اطلاعات از روی دستگاه شما حذف شد (گوشی موبایل , کامپیوتر و… ) بطور کلی از استفاده و هر نوع ذخیره سازی اطلاعات خودداری کنید اگر موبایل باشد دیگر با موبایل عکسبرداری و یا فلیم برداری نکنید اگر کامپیوتر است تحت هیچ عنوان از درایوی که اطلاعات حذف نشده نه چیزی پاک کنید نه اضافه چون با هر کاری که شما انجام بدهید امکان overwrite شدن اطلاعات وجود دارد که در این صورت تحت هیچ شرایطی امکان بازگرداندن اطلاعات مقدور نخواهد بود
- حافظه های خود را همیشه Defragment نمایید
امروزه برنامه های زیادی برای بازیابی اطلاعات وجود دارد ولی بنابر تجربه قبلی که از استفاده این برنامه و نحوه عملکرد آنها به دست آمده است نرم افزارهای ذیل به ترتیب اولویت برای بازیابی اطلاعات پیشنهاد میگردد هر سه برنامه پیشنهادی رایگان و از وب سایت شرکت ارائه دهنده بصورت رایگان قابل دانلود میباشند .
یک نظر بگذارید
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. قسمتهای مورد نیاز با * مشخص شده اند